Koła Gospodyń Wiejskich
Koło gospodyń wiejskich jest dobrowolną, niezależną od administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego, samorządną społeczną organizacją mieszkańców wsi, wspierającą rozwój przedsiębiorczości na wsi i aktywnie działającą na rzecz środowisk wiejskich. Koło gospodyń wiejskich reprezentuje interesy i działa na rzecz poprawy sytuacji społeczno - zawodowej kobiet wiejskich oraz ich rodzin, a także wspiera wszechstronny rozwój terenów wiejskich.
Koło gospodyń wiejskich:
- prowadzi działalność społeczno-wychowawczą i oświatowo-kulturalną w środowiskach wiejskich;
- prowadzi działalność na rzecz wszechstronnego rozwoju obszarów wiejskich;
- wspiera rozwój przedsiębiorczości kobiet;
- inicjuje i prowadzi działania na rzecz poprawy warunków życia i pracy kobiet na wsi;
- upowszechnia i rozwija formy współdziałania, gospodarowania i racjonalne metody prowadzenia gospodarstw domowych;
- reprezentuje interesy środowiska kobiet wiejskich wobec organów administracji publicznej;
- rozwija kulturę ludową, w tym w szczególności kulturę lokalną i regionalną.
Koła gospodyń wiejskich mogą współpracować i współdziałać ze sobą w zakresie realizacji poszczególnych zadań i w tym celu mogą na zasadzie dobrowolności zrzeszać się i tworzyć związki kół gospodyń wiejskich. Związek kół gospodyń wiejskich może być utworzony z inicjatywy co najmniej dwóch kół gospodyń wiejskich, które zadeklarują członkostwo w związku w drodze uchwały podjętej przez zebrania członków tych kół
Zadaniem związku kół gospodyń wiejskich jest zapewnienie zrzeszonym w nim kołom pomocy w realizacji zadań statutowych, rozwijanie ich działalności oraz reprezentowanie interesów kół gospodyń wiejskich w kraju i za granicą. Szczegółowe zadania związków kół gospodyń wiejskich, ich ustrój, stosunki prawne członków są ustalane w statutach związków, uchwalanych przez reprezentację kół gospodyń wiejskich wchodzących w skład związku.
Koła Gospodyń Wiejskich (KGW) mogą ubiegać się o status organizacji pożytku publicznego. Ponadto, jeśli posiadają osobowość prawną, mogą na własny wniosek zostać wpisane do rejestru podmiotów prowadzących działalność gospodarczą.
Przed 29 listopada 2018r. koła gospodyń wiejskich działały na podstawie ustawy o społeczno-zawodowych organizacjach rolników oraz uchwalonych przez siebie regulaminów. W myśl tych regulacji prawnych koła gospodyń wiejskich broniły praw, reprezentowały interesy i działały na rzecz poprawy sytuacji społeczno-zawodowej kobiet wiejskich oraz ich rodzin. Były one tworzone jako wyodrębnione jednostki organizacyjne kółek rolniczych i posiadały swa reprezentację we wszystkich ich statutowych organach.
Od 29 listopada 2018r. podstawą prawną działania kół gospodyń wiejskich jest ustawa o kołach gospodyń wiejskich. Koło ma osobowość prawną i podlega wpisowi do Krajowego Rejestru Kół Gospodyń Wiejskich. Wpisu do KRKGW dokonuje Prezes Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Koło działa na podstawie statutu. Na terenie jednej wsi może działać tylko jedno koło. Koło posiada zebranie członków i zarząd wybierany przez to zebranie. Na czele wszystkich kół stoi Krajowa Rada Kół Gospodyń Wiejskich.
Koło gospodyń wiejskich działa na podstawie uchwalonego przez siebie statutu. Statut określa w szczególności:
- nazwę i siedzibę koła;
- podmiotowy i terytorialny zakres działania koła;
- cele i zadania koła oraz środki ich realizacji;
- zakres i przedmiot działalności zarobkowej prowadzonej przez koło;
- sposób nabywania i utraty członkostwa oraz przyczyny utraty członkostwa w kole;
- prawa i obowiązki członków koła;
- sposób ustanawiania i regulowania składek członkowskich,
- organy koła, ich kompetencje, okres kadencji oraz tryb ich wyboru i odwoływania przed upływem kadencji;
- warunki podejmowania i ważności uchwał organów koła;
- sposób reprezentowania koła na zewnątrz, w szczególności sposób zaciągania zobowiązań majątkowych;
- majątek koła oraz sposób dysponowania tym majątkiem;
- zasady tworzenia i wykorzystania kapitałów (funduszy) własnych;
- tryb zmiany statutu koła;
- tryb likwidacji koła.
Do wyłącznej właściwości zebrania członków koła gospodyń wiejskich należy:
- wybór zarządu koła gospodyń wiejskich, zwanego dalej „zarządem koła”;
- uchwalanie kierunków działalności koła;
- rozpatrywanie i zatwierdzanie sprawozdań merytorycznych i finansowych oraz podejmowanie uchwał co do wniosków członków lub zarządu koła w tych sprawach i udzielanie absolutorium członkom zarządu koła;
- podejmowanie uchwał w sprawie sposobu pokrycia strat netto;
- podejmowanie uchwał w sprawie zbycia nieruchomości lub innej wyodrębnionej jednostki organizacyjnej;
- podejmowanie uchwał w sprawie przystępowania do innych organizacji społecznych lub gospodarczych oraz występowania z nich;
- oznaczanie najwyższej sumy zobowiązań, jaką koło może zaciągnąć;
- podejmowanie uchwał w sprawie zrzeszania się w związek, podziału oraz likwidacji koła;
- uchwalanie zmian statutu koła;
- bieżący nadzór i kontrola działalności koła.
Majątek koła gospodyń wiejskich powstaje ze składek członkowskich, darowizn, spadków, zapisów, dochodów z własnej działalności, dochodów z majątku koła oraz z ofiarności publicznej. Koło gospodyń wiejskich, z zachowaniem obowiązujących przepisów, może przyjmować darowizny, spadki i zapisy oraz korzystać z ofiarności publicznej. Dochód z działalności koła gospodyń wiejskich służy realizacji celów statutowych i nie może być przeznaczony do podziału między jego członków.