Gminna Biblioteka Publiczna im. Jana Pawła II w Mierzęcicach
W 1946 roku założono pierwsze dwa Punkty Wypożyczania Książek, jak je wtedy nazywano. Prowadzenie tych punktów powierzono Marianowi Kutkowi i Czesławie Wojdas z Mierzęcic. Osoby te zostały przeszkolone w 1946 roku na miesięcznym kursie bibliotekarzy w Zawierciu, zorganizowanym przez Inspektorat Oświaty. Każdy z uczestników tego kursu otrzymał po 50 sztuk książek. Punkty wypożyczeń książek, mieściły się w prywatnych domach wspomnianych uczestników kursu. Osoby te pracowały społecznie. Nie było godzin otwarcia punktów, każdy mógł z nich korzystać, kiedy mu było wygodnie, a czytelnikami były głównie dzieci i młodzież. Z biegiem czasu księgozbiór się powiększał, w roku 1948 było ich około 200 woluminów. W momencie powołania przez Radę Państwa Bibliotek Gminnych posiadany księgozbiór został zwrócony do Inspektoratu Oświaty w Zawierciu.
Od tego momentu władze terenowe zajęły się organizowaniem biblioteki gminnej, przydzielając lokal, gromadząc księgozbiór oraz szkoląc przyszłych bibliotekarzy.
Biblioteka Gminna w Mierzęcicach rozpoczęła swą działalność 15 września 1948 roku, a 16 stycznia 1949 roku nastąpiło jej uroczyste otwarcie. Pierwsza biblioteka mieściła się w tzw. Organistówce w Targoszycach, w której była również szkoła. W jej zbiorach było 330 książek a korzystało z nich 69 czytelników. Bibliotekę prowadziła do 1950 roku Czesława Skotarska (obecnie Rogoś) przy współpracy Pelagii Sucharskiej, a później od 1950 do 1951 roku Janina Waga. W tym samym czasie utworzono punkty biblioteczne w gromadach: Boguchwałowice, Brudzowice, Niwiska, Nowa Wieś, Przeczyce, Toporowice i Zendek, które mieściły się w budynkach szkolnych. Każdy punkt otrzymał 100 książek. Kierownikami tych punktów zostali kierownicy szkół.
W 1951 roku bibliotekę przeniesiono do Mierzęcic do prywatnego domu państwa Majcherczyków. Cały księgozbiór liczący wtedy już około 2 tys. woluminów przetransportowano na furmance zaprzężonej w konia. Biblioteka otrzymała wtedy nowe regały, aby mogła pomieścić wszystkie książki, z których korzystało 244 czytelników. Pracy było bardzo dużo, a warunki prymitywne. Biblioteka zajmowała jedną ciasną izbę. Bibliotekarzem została Honorata Słowińska (obecnie Nobis), która prowadziła bibliotekę do 1954 roku. W 1951 roku biblioteka posiadała siedem punktów bibliotecznych i jeden punkt biblioteczny tzw. specjalny, który mieścił się na terenie garnizonu wojskowego w Mierzęcicach.
1 maja 1954 roku po przekazaniu biblioteki kierownikowi nowej Szkoły Podstawowej w Mierzęcicach – Zdzisławowi Smołce, przeniesiono z jego inicjatywy cały księgozbiór liczący 2.760 woluminów do szkoły podstawowej. Wreszcie poprawiły się warunki lokalowe biblioteki. Znajdowała się ona na parterze i miała 35 m2 powierzchni. W tym czasie
z biblioteki korzystało 250 czytelników. Od 1954 roku aż do roku 1979 bibliotekę prowadził kierownik szkoły Zdzisław Smołka, któremu w dużej mierze pomagała żona Barbara Smołka. Ponieważ w tym czasie podstawową jednostka administracyjną była gromada, więc biblioteka nosiła nazwę – Biblioteka Gromadzka w Mierzęcicach. Miała ona zaspokajać potrzeby czytelnicze ludności obsługując mieszkańców wsi, w której się znajdowała bezpośrednio,
a mieszkańców dalszych okolic za pośrednictwem punktów bibliotecznych.
W roku 1957 działały 4 punkty biblioteczne: w Toporowicach, Nowej Wsi, Zendku i Przeczycach a w 1962 roku już 6 punktów bibliotecznych: Przeczyce Szkoła, Nowa Wieś, Zendek, Boguchwałowice, Przeczyce – Zapora Wodna oraz Toporowice. Punkty te działały sprawnie i były jedynymi w powiecie zawierciańskim, które regularnie przesyłały statystyki do Powiatowej Biblioteki w Zawierciu. Z biegiem lat liczba punktów zmniejszała się. Od 1966 roku istniały tylko dwa punkty biblioteczne w Nowej Wsi i w Niwiskach a od 1973 r. także w Sadowiu. Biblioteka i jej punkty współpracowały w tym czasie z Klubem Ruchu, SZMW, OSP, KGW, Kółkiem Rolniczym, szkołami. W momencie utworzenia gmin w 1974 roku Biblioteka Gromadzka zmieniła nazwę na Bibliotekę Publiczną Gminy Mierzęcice. Kiedy
w grudniu 1979 roku oddano do użytku nowy Gminny Ośrodek Kultury w Mierzęcicach, biblioteka gminna – centrala, przeniosła się tam ze szkoły i w ten sposób bardzo poprawiły się warunki lokalowe. Księgozbiór liczył wtedy 15.720 woluminów. Biblioteka zajęła piękny, słoneczny lokal o powierzchni 82 m2. Zmienił się również kierownik biblioteki. Po śmierci Zdzisława Smołki kierownikiem została Henryka Kwoka. W bibliotece pracowały również Krystyna Brzana, Grażyna Czapla, Bożena Rzepecka.
W 2022 r. nastąpiła zmiana dyrektora Gminnej Biblioteki Publicznej. Po odejściu na emeryturę Pani Grażyny Czapli została nim mgr Magdalena Bijak.
Powiększała się również systematycznie sieć biblioteczna. W 1974 r. Bibliotece Publicznej Gminy Mierzęcice została podporządkowana dotychczas samodzielna biblioteka w Przeczycach, która stała się Filią Biblioteczną Nr 1. Filią kierowały kolejno: Maria Żmuda, Lidia Puza, Halina Gola, Stanisława Nawrot, Irena Hyla a obecnie Grażyna Kokoszka. Kolejna Filia Biblioteczna Nr 2 została uruchomiona w Nowej Wsi w czerwcu 1978 roku. Pierwszym kierownikiem filii była Henryka Kwoka, następnie Anna Niedbała, Alicja Stuczeń a obecnie Mariola Jędrzejewska. 15 czerwca 1985 r. powstała Filia Biblioteczna Nr 3 w Toporowicach, którą prowadzi mgr Ewa Kocot. W lipcu 1993 roku w wyniku przekształcenia i przeniesienia punktu bibliotecznego, który mieścił się w prywatnym domu do lokalu w remizie OSP rozpoczęła działalność Filia Biblioteczna Nr 4 w Boguchwałowicach. Filią kierowała Krystyna Kubik, a następnie Małgorzata Macherzyńska, Ewa Kocot, Magdalena Forma, Patrycja Gnacik a obecnie Mariola Jędrzejewska. W roku 2000 decyzją Rady Gminy Mierzęcice Biblioteka Klubu Garnizonowego Jednostki Wojskowej w Mierzęcicach stała się Filią Biblioteczną Nr 5 w Mierzęcicach Osiedlu. Pracowały w niej Teresa Krzyśpiak, Magdalena Bijak, Dominika Latos, Aleksandra Łuszczyk oraz mgr Grażyna Nowak, która w chwili obecnej prowadzi filię. W Mierzęcicach na ul. Kolejowej 22 funkcjonował Punkt Biblioteczny, który po Bolesławie Macha przejęła i prowadziła Bożena Czapla. Punkt został zlikwidowany 1 czerwca 2011 r.
W 2005 r. pojawiła się nadzieja na powiększenie lokalu biblioteki w Mierzęcicach. Dnia 25 lutego 2005 r. Uchwałą Rady Gminy Mierzęcice przejęto od parafii św. Mikołaja w Targoszycach na rzecz gminy Mierzęcice budynek Kaplicy katechetycznej z przeznaczeniem na potrzeby biblioteki. Prace nad adaptacją budynku ruszyły bardzo szybko. Przygotowano plan rozbudowy i pozyskano na ten cel środki z Unii Europejskiej w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004-2006”. Dnia 1 lipca 2006 r. ruszyły prace budowlane, a już po roku w dniu 2 lipca 2007 r. biblioteka rozpoczęła swoją działalność w nowym budynku. Uroczyste otwarcie połączone z nadaniem bibliotece imienia Jana Pawła II nastąpiło 20 września 2007 r. Mszę świętą w tej intencji odprawił Ksiądz Biskup dr Adam Śmigielski Ordynariusz Diecezji Sosnowieckiej, który również poświęcił budynek biblioteki. Nowa siedziba biblioteki w Mierzęcicach to nowoczesny, duży budynek przystosowany także dla osób niepełnosprawnych. Znajdują się w nim wypożyczalnia i czytelnia, sala konferencyjno - wystawowa, czytelnia internetowa oraz pomieszczenia administracyjne i gospodarcze. Całkowita powierzchnia biblioteki to 411 m². Pracują w niej bibliotekarze Małgorzata Macherzyńska, mgr Magdalena Bijak, Dominika Latos, mgr Anna Gwóźdź, główna księgowa mgr Anna Pytkowska i sprzątaczka Elżbieta Gumula. Biblioteka służy mieszkańcom gminy Mierzęcice i w pełni zaspokaja ich potrzeby czytelnicze. Na koniec 2010 r. księgozbiór Gminnej Biblioteki Publicznej im. Jana Pawła II w Mierzęcicach wynosił 69.956 woluminów książek i 224 pozycje multimedialne, z którego skorzystało 2.344 czytelników. Mieli oni również do dyspozycji 36 tytułów czasopism i komputery z bezpłatnym dostępem do Internetu.
